آخرین اخبار چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری

همه چیز درباره باج گیری عاطفی | چطور بفهمیم دچار این سوءرفتار هستیم؟

برخی افراد عادت دارند برای رسیدن به خواسته هایشان از هر حربه‌ای مانند تهدید، تطمیع یا چرب زبانی استفاده کنند، درحالی که می‌دانند طرف مقابلشان از روی میل حاضر به انجام آن کار نیست.

نوشته معصومه متین نژاد - روزنامه نگار

به گزارش شهرآرانیوز، «اگه دیروز تنهام نمی‌گذاشتی، تا این حد پیش رئیسم دچار استرس نمی‌شدم.» «من خیلی تنهام و اینجا کسی رو ندارم. اشکالی نداره تو هم منو تنها بگذار.» «اگه رهام کنی و با من ازدواج نکنی، قسم می‌خورم که خودم رو بکشم.» «اگه این کار رو نکنی، طلاقم رو می‌گیرم و میرم جایی که پشت گوشت رو دیدی، منم دیدی.» و «اگه این همه غذا‌های چرب و چیلی درست نمی‌کردی، منم این قدر چاق نمی‌شدم.»

به این کار باج گیری می‌گویند، چون قرار است با در تنگنا قراردادن طرف مقابل و مجبور کردنش به انجام کاری به خواسته اش برسد. رفتاری که پس از مدتی باج دهنده را به سمت خستگی و دل سردی از رابطه سوق می‌دهد و بنیان‌های رابطه‌شان را سست می‌کند. باج گیری عاطفی در بین همسران موضوعی است که‌ می‌خواهیم امروز به کمک الهام اعلمی دوست، روان شناس به آن بپردازیم.

باج گیری عاطفی چگونه است؟

وقتی فردی قصد گرفتن امتیازی را از کسی دارد یا‌ می‌خواهد او را وادار به انجام کاری کند که در شرایط عادی امکانش نیست و میل قلبی هم نسبت به آن ندارد، از تکنیکی به نام باج گیری عاطفی استفاده می‌کند، یعنی به سراغ ویژگی‌های اخلاقی و عاطفی طرف مقابل می‌رود و با هر وسیله‌ای مانند ترساندن یا وسوسه کردن از نقطه ضعف‌های او برای رسیدن به اهدافش استفاده می‌کند. درحالی که در یک رابطه سالم افراد از اقناع و راه حل‌های منطقی برای رسیدن به خواسته هایشان استفاده می‌کنند.

علت این رفتار باج گیر‌ها

در کودکی مورد باج گیری والدین قرار گرفته اند و رفتارشان غیرعمدی است.
عمدی و آگاهانه و با برنامه ریزی برای سوءاستفاده از دیگران این کار را انجام می‌دهند.

نشانه‌های باج گیری عاطفی

باج دهنده به این متهم می‌شود که دلیل همه اتفاقات بد است.
باج گیر، باج دهنده را از لطف خودش محروم می‌کند.
باج گیر با باج دهنده سازش نمی‌کند و هیچ وقت هم از باج دهنده عذرخواهی واقعی نخواهد کرد.
باج گیر کاری می‌کند که هنگام بازخواست کردن باج دهنده، او فردی غیرمنطقی به نظر برسد.
باج گیر توصیه می‌کند باج دهنده برای خوشحالی او فداکاری کند.
باج گیر به ظاهر نگران حال باج دهنده است، ولی مدام او را می‌ترساند یا تهدید می‌کند.
مرزگذاری با باج گیر برای باج دهنده تقریبا غیرممکن است.
باج گیر هنگام انجام دادن هرکاری باج دهنده را کنترل می‌کند.
باج دهنده به احساسات خود و واقعیت ماجرا شک می‌کند.
باج دهنده احساس آسیب پذیری و ناامنی می‌کند.
باج دهنده احساس تنهایی، ناتوانی و سردرگمی و بی کفایتی می‌کند.
باج دهنده زمان زیادی را صرف عذرخواهی می‌کند.

روش‌های باج گیری عاطفی

تهدید مستقیم و استفاده از رفتار‌های خاموش مانند سکوت کردن
القای احساس گناه با تنبیه و آسیب به خود
نمایش درد و رنج و ناراحتی خود
استفاده از ابزار وسوسه با پاداش دادن و ستایش کردن طرف مقابل

دور تکرار باج گیری عاطفی

بیان کردن خواسته
مقاومت کردن
فشارآوردن
تهدید
اطاعت کردن

ویژگی‌های فرد باج گیر

کنترل گری بیش ازحد
خودخواه و خودپسند بودن
داشتن ترس دائمی از جدایی

ویژگی‌های فرد باج دهنده

داشتن شخصیت وابسته
مهربان بودن بیش ازحد
داشتن شخصیت مضطرب

آسیب‌های باج گیری بر روابط همسران

از آنجایی که باج گیر، باج دهنده را برخلاف میلش وادار به انجام کاری می‌کند، این رابطه نمی‌تواند تامدت زیادی دوام بیاورد و باج دهنده دیر یا زود خسته می‌شود.
شخصیت باج گیر در ذهن شخصیت باج دهنده منفی است.
باج گیر هم به اندازه باج دهنده از این رابطه آسیب می‌بیند و باید مسئولیت بسیاری از کار‌های زندگی را به علت شخصیت وابسته باج دهنده برعهده بگیرد.
رابطه از حالت سالم و پویای خود خارج و به یک رابطه طلبکار و بدهکار تبدیل می‌شود.
چه باج دهنده مطیع باج گیر شود و چه از او دلزده و سرد، در هر دو حالت رابطه آن‌ها محکوم به شکست است.

راه‌های مقابله با باج گیری عاطفی

باج دهنده باید به این درک برسد که رفتاری به نام باج گیری عاطفی وجود دارد.
باج دهنده باید شخصیت خود را خوب بشناسد و به نقاط ضعف خودش آگاه شود.
اگر باج دهنده در قاطعانه «نه» گفتن مشکل دارد، نباید درباره مسائلی که روی آن‌ها حساس است به همسرش چیزی بگوید.
باج دهنده باید روی ویژگی‌های عاطفی و احساسی خودش بیشتر کار کند و مستقل‌تر از پیش عمل کند.
برای درمان شخصیت وابسته‌ای که دارد از یک مشاور و درمانگر کمک بگیرد.
در تصمیم گیری‌ها عجولانه رفتار نکند.
روش‌هایی را که طرف مقابلش با آن‌ها از او باج گیری می‌کند، بشناسد و در مقابله با این رفتار‌ها آگاهانه‌تر برخورد کند.
به کسی که از او باج گیری عاطفی می‌کند، خیلی صریح هشدار بدهد که نباید با احساساتش بازی کند.
بپذیرد که هرکسی مسئول کار‌های خودش است و‌ نمی‌تواند به خاطر آن‌ها طرف مقابلش را مقصر یا گناهکار بداند.